Elke dag zien we het op onze Belgische wegen: bestuurders die tijdens het rijden naar hun gsm grijpen. Sinds maart 2022 zijn de regels rond gsm-gebruik achter het stuur echter aanzienlijk strenger geworden. Met de toenemende afleiding door smartphones en andere elektronische apparaten was een strengere wetgeving noodzakelijk.
De basisregels voor gsm-gebruik achter het stuur
De wegcode is zeer duidelijk als het gaat om het gebruik van elektronische toestellen tijdens het rijden. De huidige regels bestaan om de veiligheid van alle weggebruikers te waarborgen.
Wat zegt de wetgeving? (Artikel 8.4)
- Bestuurders mogen geen mobiel elektronisch apparaat met een scherm gebruiken, vasthouden of manipuleren
- Dit geldt voor alle elektronische apparaten met een scherm, niet alleen voor smartphones
- Het is alleen toegestaan als het toestel in een geschikte houder zit die aan het voertuig is bevestigd
Wat betekent “mobiel elektronisch apparaat met een scherm”?
Dit omvat:
- Smartphones
- Tablets
- GPS-systemen
- Smartwatches
- Laptops
- E-readers
- Alle andere draagbare apparaten met een scherm
Wanneer mag je je gsm wel gebruiken?
Er zijn enkele situaties waarbij gsm-gebruik achter het stuur geen overtreding is.
In een telefoonhouder
Je mag je smartphone gebruiken als:
- Het toestel in een geschikte houder zit
- De houder aan het voertuig is bevestigd
- Het je zicht op de weg niet belemmert
Tijdens stilstaan of parkeren
De wetgeving maakt een belangrijk onderscheid dat bepaalt wanneer je je telefoon vrij mag gebruiken:
- Stilstaan volgens de wegcode: Niet langer stilstaan dan nodig om iemand te laten in- of uitstappen of om een voertuig te laden of lossen
- Parkeren: Je voertuig volledig tot stilstand brengen buiten de rijbaan
Belangrijk: alleen tijdens correct stilstaan (volgens de wegcode) of parkeren mag je je telefoon vrij gebruiken zonder dat deze in een houder zit. Wachten voor een rood licht wordt niet beschouwd als “stilstaan” in de zin van de wegcode, dus dan mag je je gsm niet vasthouden of gebruiken!
Handsfree bellen
Handsfree bellen is toegestaan mits:
- Je telefoon in een houder zit
- Je verbonden bent met een carkit of bluetooth-systeem
- Je de oproep kunt beantwoorden met één klik zonder je ogen lang van de weg te halen
Mag ik een adres ingeven in Waze tijdens het rijden?
In principe mag dit als je gsm in een houder zit die aan het voertuig is bevestigd, maar het is sterk af te raden en gevaarlijk. Waze geeft je zelfs een waarschuwing als je dit probeert te doen. Bedenk dat je bij 50 km/u al 14 meter “blind” aflegt met elke seconde dat je niet naar de weg kijkt. Stel daarom je route in vóór je vertrekt of gebruik spraakopdrachten als je navigatie dit ondersteunt.
Mag ik mijn gsm naast mij leggen en opladen?
Het is niet verboden om je telefoon op te laden tijdens het rijden, maar je mag het toestel niet vastnemen. Een scherm dat zichtbaar op de passagiersstoel ligt, kan je afleiden door binnenkomende berichten of meldingen. Je moet dan je blik van de weg naar de zetel richten, wat gevaarlijk is. Steek je telefoon liever in een tas of zet hem op vliegtuigmodus tijdens het rijden om afleiding te voorkomen.
Mag ik een smartwatch gebruiken tijdens het rijden?
Een smartwatch valt ook onder “mobiel elektronisch apparaat met een scherm” volgens de wetgeving. Je mag er niet op tikken of swipen tijdens het rijden, maar je mag wel kijken hoe laat het is, net zoals bij een gewoon horloge. Let op dat je niet te lang naar je pols kijkt, want ook dat leidt af van het verkeer.
Boetes en straffen
De straffen voor gsm-gebruik achter het stuur zijn in België behoorlijk streng en werden de afgelopen jaren nog aangescherpt.
Standaardboete
- Gsm-gebruik achter het stuur is een zware overtreding van de 3de graad
- De onmiddellijke inning bedraagt 174 euro + administratieve kosten
- Dit is het minimumbedrag dat je riskeert
Strenger beleid in bepaalde arrondissementen
Niet overal in België wordt hetzelfde strafrechtelijk beleid gevoerd:
- In sommige arrondissementen (zoals Halle-Vilvoorde en Limburg) wordt strenger opgetreden
- In deze regio’s kun je gedagvaard worden en voor de politierechtbank moeten verschijnen
Voor de politierechtbank
Als je zaak voor de rechtbank komt:
- Boetes kunnen oplopen van 240 tot 4.000 euro
- Bij recidive binnen 3 jaar verdubbelt dit bedrag
- De rechter kan ook een tijdelijk rijverbod opleggen (8 dagen tot 5 jaar)
Onmiddellijke intrekking rijbewijs
- In west-vlaanderen, Limburg en Halle-Vilvoorde ben je automatisch je rijbewijs kwijt – Andere parketten zijn dit aan het overwegen
- Dit duurt in principe 15 dagen
- Kan verlengd worden tot maximaal 3,5 maanden
- Nadien moet je voor de politierechter verschijnen
Speciale regels voor beginnende bestuurders
Als je minder dan 2 jaar je rijbewijs hebt:
- Je moet altijd voor de rechtbank verschijnen
- Je bent tijdelijk je rijbewijs kwijt (8 dagen tot 5 jaar)
- Je moet minstens het theorie- of praktijkexamen opnieuw afleggen
Tips om veilig te rijden
Met deze praktische tips kun je veilig rijden zonder in verleiding te komen om je gsm te gebruiken.
Voorbereiding voor vertrek
- Stel je navigatie in vóór je vertrekt
- Maak je playlist of podcast klaar
- Beantwoord belangrijke berichten en e-mails vooraf
- Informeer anderen dat je gaat rijden en tijdelijk niet bereikbaar bent
Tijdens het rijden
- Gebruik de “Niet storen tijdens het rijden”-functie op je smartphone
- Activeer de vliegtuigmodus
- Schakel meldingen uit
- Gebruik spraakopdrachten als je toch iets moet doen
Technologische oplossingen
- Investeer in een goede carkit (vanaf 35 euro)
- Gebruik bluetooth-oordopjes voor handsfree gesprekken
- Overweeg een auto met geïntegreerd infotainmentsysteem
- Gebruik spraakassistenten zoals Google Assistant of Siri
De regels rond gsm-gebruik achter het stuur
De regels rond gsm-gebruik achter het stuur in België zijn duidelijk: het is verboden om een mobiel elektronisch apparaat met een scherm vast te houden of te manipuleren tijdens het rijden. Dit geldt ook bij het wachten voor een verkeerslicht. Je mag je toestel alleen gebruiken als het in een geschikte houder zit die aan het voertuig is bevestigd.
Elke seconde dat je niet naar de weg kijkt, kun je meters “blind” afleggen. Het risico op ongevallen door afleiding is groot, en daarom zijn de boetes hoog – van 174 euro tot zelfs 4.000 euro in ernstige gevallen, plus mogelijk rijverbod.
Bereid je rit voor, gebruik een goede telefoonhouder of carkit, en houd je aandacht op de weg. Geen enkel bericht of telefoontje is belangrijker dan je veiligheid en die van andere weggebruikers.
Bronnen: Vrtnws, Coolblue, Veiligverkeer
Gerelateerde artikels: